Inleiding
“In die plek van die dialogiese gedruis wat die werklikheid eens was, tree nou die onpeilbare stilte van die nihil. Ons verwys kortliks in groter besonderhede na elkeen van die skilderye.”
Die Middeleeuse werk, die Corpus Christi Mysticum, is geskilder deur die relatief onbekende 14de-eeuse skilder, Andrea di Bonaiuti.
Om op te som: Vir die Corpus Christi Mysticum is die ganse werklikheid ‘n hiërargie van dramatiese intensiteite wat aan mekaar deelneem. In en deur die deelnemende gebeure is die hoogste dramatiese intensiteit verwesenlik en die werklikheid self so tot “voltooiing” gebring.
Die tweede skildery ter bespreking is die van Mark Rothko, Chapel, wat hy in 1970 geskilder het.
Hierdie skildery is weer amper die teenoorgestelde van die vorige. Dit is gestroop van enige simboliese aard waarvan die vorige skildery in oorvloed het. Rothko het duidelik van puristiese oorwegings die estetiese figuratief gesuiwer. Die abstrakte word telkens vanuit puriteinse voorkeure bo die beeldende figuratiewe verkies.
Rothko is hier vir ons ‘n duidelike voorbeeld van die slagspreuk van die Modernisme van “Less is more.” Ironies word juis die teenoorgestelde deur hierdie fresco en doeke uitgedruk. In plaas daarvan dat daar sin uit die abstrakte nihilistiese geput is, is daar net mooi niks daaruit gehaal nie en het dit op niks uitgeloop, niks. Vir die abstrakte om enigsins betekenis te dra het dit die verwysingspunt van die figuratiewe nodig en daarsonder kan dit na niks verwys nie. Die abstrakte verloor sy vergelykingspunt, soos Goosen dit stel. Vanwee hierdie verlies aan betekenis in die abstrakte kom alle sin daarin tot ‘n stilstand.
“Die stemming wat in hierdie werk aanwesig is, word egter nie deur die oggendson-optimisme onderlê nie.”